TÜRKİYE’NİN ERMENİ MESELESİNE BAKIŞI KİTAPLAŞTIRILDI

Türkiye’nin yüzyıllık Ermeni meselesi, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından bir kitapla ele alındı. Kitapta yüzyıl önce yaşananların iki toplum için de acı hatıralar bıraktığı vurgulanarak, iki toplum arasındaki meselelerin ortak bir komisyonla aydınlatılması gerektiğine işaret edildi. Kitapta ayrıca Türkiye’nin son dönemde Ermeni sorununa ilişkin yürüttüğü çözüm politikalarına da dikkat çekiliyor.

Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) tarafından ‘Bin yıllık Komşumuz Ermeniler ve Bir Asırlık Mesele: Demokratikleşme Sürecinde Yeni Yaklaşımlar’ başlığıyla bir kitap hazırlandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Bugünün dünyasında tarihten husumet çıkarmak ve yeni kavgalar üretmek kabul edilebilir olmadığı gibi ortak geleceğimizin inşası bakımından hiçbir şekilde yararlı da değildir” ve Başbakan Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu’nun “Ufkumuz dostluk ve barıştır” ifadeleriyle başlayan kitabın sunuşunu Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, önsözünü ise YTB Başkanı Doç. Dr. Kudret Bülbül kaleme aldı.

Ermeni toplumu ile Osmanlı Devleti arasındaki ilişkilerin ele alındığı kitap, Bin Yıllık Komşumuz Ermeniler, Herkes İçin Yeni Türkiye ve Türkiye’nin Barış Eli başlıklarıyla 3 bölümden oluşuyor. İlk bölümde Osmanlı Devlet bürokrasisi, sanat ve sosyal hayatında önemli yere gelmiş Ermenilerin tanıtıldığı kitapta, Ermenilerle yol ayrımı ve iki toplumca yaşanan acı olaylar anlatılıyor. İkinci bölümde ise Türkiye’nin 2002-2015 yılları arasında azınlıklara yönelik yaptığı reformlar ve özelde Ermeniler için atılan adımlar sıralanıyor. Son bölümde ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mesajı, mesajın Ermeniler ve dünya basını tarafından değerlendirilmesi, Yeni Türkiye’nin soruna bakış açısı konuları işleniyor.

Osmanlı döneminde Krikor Agaton, Davut Garabet Paşa, Andon Tıngır Yaver Paşa, Agop Kazazyan, Gabriel Noradukyan, Berdos Hallacyan, Krikor Sinapyan Efendi ve Oskan Mardikyan Efendi gibi Ermeni kökenli isimlerin bakanlık yaptığı aynı şekilde Türkiye’nin farklı illerinden birçok Ermeni kökenli milletvekili bulunduğunun anlatıldığı kitapta, Türk sanat hayatına katkı sunmuş Ermeni kökenli vatandaşlarımıza da yer veriliyor. Fotoğraf sanatının ustası Ara Güler, sinema sanatçısı Adile Naşit ve Sami Hazinses ile müzisyen Onno Tunç ve Osmanlı Devletinin en önemli müzisyenlerinden Kenami Tatyos Efendi’nin isimleri sıralanıyor. Kitapta, “Kemani Tatyos Efendi, Bedros Zeki, Türk tiyatrosu denilince gururla adını andığımız Naşid Özcan ve çocukları Adile Naşit-Selim Naşit, Siyah beyaz filmlerin ‘Horoz Nurisi’ lakaplı Vahi Öz, Türk sinemasının sevimli, iyiliksever amcası Nubar Terziyan, Yeşilçam’ın emektarlarından Sami Hazinses, bir dönemin jönleri Kenan Pars, Turgut Özatay; güldüren, kantolarıyla herkesi eğlendiren Toto Karaca, müzikte Onno Tunç, Garo Mafyan, fotoğrafçılıkta zirve olan Ara Güler, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun Başdanışmanı Etyen Mahçupyan ve diğerleri birçok alanda Türkiye’nin ortak kültürüne katkı sunmuşlar ve sunmaya devam etmektedirler” deniliyor.

Yeni Türkiye’nin Ermeni meselesine bakışının, “Geçmişten Ders Çıkararak, Geleceğe Barış İçerisinde Umutla Bakmak” şeklinde olduğu belirtilen kitapta, tarihin akışı içerisinde Ermenilerin Osmanlı Devleti içinde bürokrasi, ticaret, sanat ve sosyal alanlarda hiçbir baskıya maruz kalmadan faaliyet yürüttüklerine dikkat çekiliyor. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerine gelindiğinde ise Avrupa’nın müdahalesi ile bir Ermeni sorunu ortaya çıkarıldığı kaydediliyor.

Ermenilere Yönelik Yaklaşımlar, Geçmişten gelen meselelerin yarına miras bırakılmaması mesajının verildiği ve YTB’nin hazırladığı kitapta, Türkiye’nin 100 yıldır süren soruna karşı yeni söylemlerine yer verildi.

Ermenistan ile ilişkilerin düzeltilmesi ve bölgesel barışın tesis edilmesi için atılan adımların anlatıldığı kitapta, 2002-2015 yılları arasında Türkiye Ermenilerine yönelik yaklaşımlar sıralanıyor. Bu yaklaşımlar arasında Ermenice ders kitaplarının hazırlanması, Ermeni kiliselerinin onarılması, Ermenice filmlerin desteklenmesi, üniversitelerde Ermeni Dili ve Edebiyatı Anabilim Dallarının kurulması gibi atılan adımlara dikkat çekiliyor.

Diaspora normalleşmeye karşı çıktı Türkiye’nin barışçıl yaklaşımlarına karşı Ermeni diasporasının sorunun çözümü noktasında engeller çıkardığı ifade edilen kitapta, buna örnek olarak ise 2008 yılında Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın 11’inci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü Ermenistan-Türkiye maçı için Erivan’a davet etmesi ve ardından Gül’ün Sarkisyan’ı Bursa’da oynanan rövanş maçına davet etmesi hatırlatılıyor. Karşılıklı bu iki ziyaretin ardından iki halk arasında güvenin tesis edilmesi amacıyla protokol imzalanması planlanırken, diasporanın baskısı ile iyileşme noktasına gelen ilişkilerin yeniden gerildiği bildiriliyor. Ermenistan’dan atılan olumsuz adımlara karşı kitapta Türkiye’nin, iyi niyetle sorunların çözümüne yönelik adımlar attığına yer veriliyor.

Son dönemde Türkiye’nin Ermeni sorununa son derece samimi ve devlet politikası mahiyetinde yaklaştığının ifade edildiği kitapta, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, sorunun çözümü için iki ülkenin kendi arasında sorunu çözebileceğine ilişkin sözlerine de yer veriliyor. Kitapta, son yıllarda atılan adımların en önemlisinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Başbakan olduğu dönemde 24 Nisan 2014 tarihli mesajı olduğu ifade edilerek, mesajın Türkiye ve Ermenistan’ın yanı sıra tüm dünyada yankı uyandırdığının altı çiziliyor. Erdoğan’ın mesajı dünya basınında Ermenilere “Tarihte yeni bir sayfa” başlığı ile yer aldığı anlatılıyor.

Türkçe olarak yayınlanan kitap, İngilizce, Fransızca, Arapça ve Ermenice dillerinde basılması planlanıyor.

Kaynak: IHA